โรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์พบได้บ่อยถึงร้อยละ 7 ของการตั้งครรภ์ โดยร้อยละ 86 เป็นโรคเบาหวานที่พบครั้งแรกขณะตั้งครรภ์ ที่พบบ่อยเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ไม่ต้องใช้อินซูลิน พบได้บ่อยในคนเอเชีย อ้วนและอายุมาก จะทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนของการตั้งครรภ์ คือ เพิ่มความเสี่ยงของภาวะครรภ์เป็นพิษ และการผ่าตัดคลอด นอกจากนี้ยังมีความเสี่ยงของการเป็นเบาหวานในตอนอายุมากขึ้นอีกด้วย สำหรับภาวะแทรกซ้อนต่อทารกในครรภ์ คือ ทารกตายในครรภ์ ทารกตัวโต (น้ำหนักแรกเกิด 4 กิโลกรัมขึ้นไป) คลอดติดไหล่ บาดเจ็บจากการคลอด ทารกแรกเกิดมีน้ำตาลในเลือดต่ำ ตัวเหลือง ทารกที่คลอดจากแม่ที่เป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์จะมีความเสี่ยงสูงที่จะเป็นเด็กอ้วน และ เป็นเบาหวานในอนาคต

ปัจจุบันจะมีการตรวจคัดกรองโรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์ช่วงอายุครรภ์ 24-28 สัปดาห์ ส่วนกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูง เช่น น้ำ หนักตัวมาก อ้วน มีพ่อหรือแม่เป็นเบาหวาน เคยคลอดบุตรตัวโต เคยเป็นเบาหวาน ขณะตั้งครรภ์ ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง จะได้รับการตรวจตั้งแต่มาฝากครรภ์ครั้งแรกในช่วงอายุครรภ์น้อย ๆ การตรวจคัดกรองเบาหวานขณะตั้งครรภ์ แพทย์จะให้รับประทานน้ำตาล 50 กรัม แล้วเจาะเลือดที่ 1 ชั่วโมงต่อมา ตรวจวัดระดับน้ำตาลในเลือด ถ้าพบมีค่าสูงกว่า 140 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร ถือว่าการคัดกรองเป็นบวก มีความเสี่ยงสูงที่จะเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ จะต้องทำการตรวจวินิจฉัยโรคด้วยการเจาะเลือดขณะอดอาหาร แล้วรับประทานน้ำตาล 100 กรัม เจาะเลือดตรวจที่ 1, 2 และ 3 ชั่วโมงต่อมาเมื่อตรวจพบว่าเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ การรักษาจะเริ่มต้น ด้วยการควบคุมอาหารและออกกำลังกาย ร่วมกับตรวจเลือดติดตามระดับน้ำตาลเป็นระยะ ๆ ถ้าควบคุมระดับน้ำตาลไม่ได้แพทย์จะให้ยาเพิ่ม คือ ฉีดอินซูลิน

ประโยชน์ของการรักษา คือ ลดภาวะครรภ์เป็นพิษ ลดความชุกของทารกตัวโต ทารกตายในครรภ์ การคลอดติดไหล่ ทารกบาดเจ็บขณะคลอด หญิงตั้งครรภ์จึงควรฝากครรภ์ตั้งแต่รู้ว่าตั้งครรภ์และไปตรวจตามนัดอย่างสม่ำเสมอเพื่อสุขภาพของแม่และลูก

บทความโดย
ราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทย